Financieel beeld

A1. Mutaties in begrotingssaldo in eerdere P&C producten
Dit is het begrotingssaldo van de vastgestelde Begroting 2024, inclusief de mutaties bij Voorjaarsnota 2024.

A2. Amendementen Voorjaarsnota 2024
Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2024 zijn zeven amendementen aangenomen die een financiële impact hebben. Die zijn hierbij apart inzichtelijk gemaakt. Het betreft:

1. 811 - Datema (CU) Extra geld voor restauratie Rijksmonumenten 2024
2. 817 - Klappe (GL-PvdA) Ontwikkelfonds energiecoöperaties
3. 818 - Lamers (GL-PvdA) Aanjagen huisvesting voor specifieke doelgroepen
4. 819 - De Bes (JA21) Financiering bestrijding rivierkreeft
5. 820 - Nelisse (VVD) Voldoende middelen Europese kaderrichtlijn water
6. 821 - De Jager (SGP) Geen lege handen voor de landbouw 2.0
7. 822 - Datema (CU) Extra impuls voor de (sociale) woningbouw in ZH

Ambitie 1 Samenwerken aan Zuid-Holland
B1. 1-1 Meicirculaire: Uitvoeringskosten Omgevingswet
In de meicirculaire van het provinciefonds zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor de ondersteuning in het transitieproces en het bereiken van de gestelde doelen van de Omgevingswet

Ambitie 2 Bereikbaar Zuid-Holland
B2. - B4. 2-1 Meicirculaire: Bikker-gelden OV en Studenten Openbaar Vervoer compensatie bijdrage
In de meicirculaire van het provinciefonds zijn extra middelen (Bikkergelden) beschikbaar gesteld voor het openbaar vervoer en een compensatie bijdrage voor de negatieve effecten van de herijking van de
vergoeding voor het gebruik van het studenten OV-reisproduct.

B5. 2-1 Smartmobilty: omzetting investering PZI naar exploitatie
Voor twee projecten (metropolitane fietsroute Westland en aanleg middengeleider op N17) wordt vanuit het PZI een bijdrage geleverd. Op grond van de verslaggevingsregels wordt die bijdrage als exploitatie verantwoord en niet als investering. Om die reden wordt het investeringsbudget (krediet) verlaagd en omgezet naar een exploitatiebudget.

Ambitie 3 Schone energie voor iedereen
Met betrekking tot de inzet op Wonen, Water, Werk en Wind (incl. Energie) worden in deze Najaarsnota in ambitie 3 middelen toegevoegd voor de periode 2024-2027. Dit betreft de bijstellingen B6 tot en met B9.

B6. 3-1 Warmte in gebouwde omgeving
De provincie verkent de eigen deelneming in toekomstige warmtebedrijven Dit budget is er op gericht op expert-ondersteuning van deze verkenning en de daadwerkelijke (stappen naar) deelneming.

B7. 3-1 Windenergie
Ten behoeve van Windenergie zal voor 2024 € 0,6 mln en voor de jaren 2025-2027 € 0,5 mln per jaar beschikbaar worden gesteld.

B8. 3-1 Klimaatneutrale en circulaire energie
De afgelopen jaren zijn naast structurele middelen ook incidentele middelen ingezet op energie-infrastructuur zoals Botlekstoomnetwerk en de regeling energie-infra op industrieterreinen en walstroom. Met deze (voorbeeld)projecten draagt de provincie bij aan concrete substantiële CO2 reductie. Om in de toekomst vergelijkbare projecten te kunnen realiseren zal voor de periode 2025-2026 € 1,5 mln per jaar en in 2027 € 3 mln beschikbaar worden gesteld.

B9. 3-1 Innoveren en kennis industrie
Ten behoeve van innoveren en kennis in de industrie zal voor de periode 2024-2027 € 0,05 mln per jaar beschikbaar worden gesteld.

B10. en B11. 3-1 Vrijval lagere vaststelling subsidie Wayland Energy (voorheen Investeringsbudget Landelijk Gebied middelen) beschikbaar houden voor overdimensionering warmtenetten in Waddinxveen/Zuidplas
In november 2018 is door de provincie een subsidie van € 5 mln verleend aan Wayland Energy, een bedrijf dat zich specifiek op energieprojecten richt, voor het project Energieweb Glasparel+ in de gemeente Waddinxveen. Gaandeweg is gebleken dat de ontwikkeling van het project zeer moeizaam verliep. Inmiddels zijn alle procedures doorlopen en is de subsidie definitief vastgesteld op € 92.534.
Van de oorspronkelijke subsidie valt bijna € 2 mln vrij via ambitie 3. Deze middelen zijn afkomstig uit wat voorheen het 'Investeringsbudget Landelijk gebied middelen' was. Voorgesteld wordt om deze vrijvallende middelen van bijna € 2 mln beschikbaar te houden voor Energie en dan specifiek voor de overdimensionering warmtenetten in Waddinxveen/Zuidplas. Hiervoor zijn in de komende jaren de bedragen geraamd: 2025 à € 0,25 mln, 2026 à € 0,8 mln, 2027 à € 0,85 mln, en in 2028 à € 0,063 mln.

Zie voor de resterende € 2,9 mln de toelichting bij ambitie 6 (mutatie B60. en B61.).

B12. 3-1 Vrijval subsidieregeling Verduurzaming industrie
Een beperkt deel van het beschikbare budget voor de subsidieregeling Verduurzaming industrie kan, als gevolg van het doorschuiven van een aantal projecten en onderzoeken, incidenteel vrijvallen in 2024.

B13. - B.19 3-1, 3-3 Herijking budget i.v.m. reëel ramen
Op basis van een actualisatie van met name de verwachte lastneming van subsidies worden diverse lastenbudgetten in 2024 verlaagd en toegevoegd aan latere jaren.

Ambitie 4 Een concurrerend Zuid-Holland
B20. - B35. 4-1, 4-2 Vrijval diverse (subsidie)budgetten
Op basis van een analyse van de verwachte lastneming en daarvoor benodigde budgetten kunnen enkele lastenbudgetten incidenteel vrijvallen. Een verklaring hiervoor is dat voor diverse subsidieregelingen blijkt dat de partijen die uitvoering geven aan de activiteiten niet het gehele activiteiten pakket kunnen uitvoeren, waardoor de subsidie lager wordt vastgesteld. Deze lagere vaststelling leidt tot een vrijval in 2024.

De subsidieregeling Energie en duurzaamheid op bedrijventerreinen loopt sinds 2019 en is gericht geweest op stimulering van energiemaatregelen voor dossiers waar een langere terugverdientijd op energiemaatregelen aanwezig was dan 5 jaar. Door de gestegen energietarieven is die populatie echter heel klein geworden en wordt het subsidieplafond niet langer besteed. De subsidievoorwaarden zijn daarom vanaf 2025 aangepast. Voor het jaar 2024 wordt verwacht dat er € 2,9 mln niet wordt besteed.

Voorgesteld wordt om deze middelen ter beschikking te stellen aan het Human Capitalprogramma, waar juist eenmalig - incidenteel - extra middelen nodig zijn om tegemoet te komen aan de wachtrij van branches die willen deelnemen aan het programma.

B36. - B46. 4-1, 4-2 Herijking budget i.v.m. reëel ramen
Op basis van een actualisatie van met name de verwachte lastneming van subsidies worden diverse lastenbudgetten in 2024 verlaagd en toegevoegd aan latere jaren.

Ambitie 5 Versterken natuur in Zuid-Holland
B47. 5-1 Meicirculaire: aanvalsplan Grutto
In de meicirculaire van het provinciefonds zijn meerjarig extra middelen toegekend voor de uitvoering van het aanvalsplan Grutto.

B48. 5-1 Specifieke uitkering voor uitvoeringskosten ZH-PLG voor 2024
In augustus 2024 heeft de provincie een specifieke uitkering ontvangen van € 2,8 mln ter dekking van de arbeidscapaciteit voor het jaar 2024. Die arbeidscapaciteit was eerst gedekt vanuit het begrotingssaldo (als voorfinanciering). De dekking komt nu ten gunste van het begrotingssaldo

B49. - B. 53 5-1 Herijking budget i.v.m. reëel ramen
Op basis van een actualisatie van de verwachte lastneming en besteding van budgetten worden diverse lastenbudgetten in 2024 verlaagd en toegevoegd aan latere jaren. Een majeure bijstelling betreft de verwachte besteding van provinciale middelen voor ZH-PLG die worden geraamd in 2026 (€ 5 mln) en 2027 (€ 5 mln) in plaats van in 2024 (-/- € 10 mln). Dit hangt samen met de te ontvangen Rijksmiddelen van het maatregelenpakket ZH-PLG.

B54. 5-1 Naar voren halen van storting in reserve NNN
In het Kaderbesluit Groen 2018 is door Provinciale Staten besloten om in de periode 2019-2027 jaarlijks € 1,37 mln te storten in de bestemmingsreserve NatuurNetwerk Nederland (NNN). De beoogde stortingen in de jaren 2025-2027 worden nu reeds in boekjaar 2024 verwerkt. Dit beperkt het aantal administratieve mutaties in toekomstige jaren en draagt daarmee bij aan een beter overzicht van de ontwikkeling van de reserve NNN.

B55. 5-3 Amendement waterkwaliteit en bestrijding rivierkreeft
Met amendement 819 'Financiering bestrijding rivierkreeft' en 820 'Voldoende middelen voor Europese Kaderrichtlijn Water' is in de PS vergadering van 10 juli 2024 voor de uitvoering van de maatregelen voor verbeteren van de waterkwaliteit € 2,3 mln en ter bestrijding van de rivierkreeft € 0,2 mln toegekend.
In 2024 worden voorbereidende werkzaamheden verricht zodat in 2025 de maatregelen voor verbetering van de waterkwaliteit uitgevoerd kunnen worden. Om die reden wordt € 2,5 mln volgend jaar geraamd.

Ambitie 6 Sterke steden en dorpen in Zuid-Holland
B56. - B59. Vrijval diverse (subsidie)budgetten
Op basis van een analyse van de verwachte lastneming en daarvoor benodigde budgetten kunnen enkele lastenbudgetten incidenteel vrijvallen. Op deze vrijval is al gedeeltelijk geanticipeerd bij de Voorjaarsnota via amendement 822 'Extra impuls voor de (sociale) woningbouw in Zuid-Holland' waarbij € 2,5 mln aan extra budget is toegevoegd ten behoeve van beleidsprestatie 6-1-1 'Voldoende betaalbare huisvesting voor iedereen'.

B60. - B61. Vrijval lagere vaststelling subsidie Wayland Energy beschikbaar houden voor de ontwikkeling van het Middengebied van de Zuidplaspolder
In november 2018 is door de provincie een subsidie van € 5 mln verleend aan Wayland Energy, een bedrijf dat zich specifiek op energieprojecten richt, voor het project Energieweb Glasparel+ in de gemeente Waddinxveen. Gaandeweg is gebleken dat de ontwikkeling van het project zeer moeizaam verliep. Inmiddels zijn alle procedures doorlopen en is de subsidie definitief vastgesteld op € 92.534.
Van de oorspronkelijke subsidie is bijna € 2 mln vrijgevallen en verantwoord in Ambitie 3.
De resterende € 2,9 mln valt vrij via ambitie 6. Deze middelen zijn afkomstig uit de zogenaamde 'Nota Ruimte middelen' die het Rijk ooit beschikbaar heeft gesteld voor de duurzame ontwikkeling van de Zuidplaspolder. Voorgesteld wordt daarom om deze vrijvallende middelen van € 2,9 mln beschikbaar te houden voor dat doel en te storten in de bestemmingsreserve Duurzame Ontwikkeling Zuidplas.

B62. 6-3 Bijdrage aan samenwerkingsovereenkomst 'Rivier als getijdenpark XL'
De provincie is penvoerder van de samenwerking tussen de provincie, het Havenbedrijf Rotterdam, de gemeente Rotterdam en Rijkswaterstaat voor het programma 'Rivier als getijdenpark XL'. Doel van het programma is het ontwikkelen en herstel van getijdennatuur en de beleving daarvan langs rivieren in het Zuid-Hollandse deel van de Rijn-Maasmonding. Gedurende de looptijd (2024-2026) dragen alle partijen jaarlijks € 25.000 bij als werkbudget voor dit programma. Die middelen worden nu geraamd in deze Najaarsnota.

B63. - B67 Herijking budget i.v.m. reëel ramen
Op basis van een actualisatie van met name de verwachte lastneming van subsidies worden diverse lastenbudgetten in 2024 verlaagd en toegevoegd aan latere jaren.

Ambitie 7 Gezond en veilig Zuid-Holland
B68. - B69. 7-1 Meicirculaire: versterking vergunningsverlening maatwerkaanpak (DCMR) en tegemoetkoming apparaatskosten Wet Bodembescherming
In de meicirculaire van het provinciefonds zijn extra middelen toegekend voor de versterking van de vergunningsverlening van maatwerkaanpak (via DCMR) en een meerjarige tegemoetkoming voor de apparaatskosten die we maken voor de uitvoering van de Wet Bodembescherming.

B70. 7-1 Minder leges milieubelastende activiteiten
Binnen de nieuwe Omgevingswet heft de provincie Zuid-Holland leges met betrekking tot milieubelastende activiteiten. We hebben nog geen ervaringscijfers van de omvang van de baten en de aanvragen zijn vraaggestuurd. De eerder geraamde opbrengst van € 4 mln wordt op grond van nu bekende inzichten voor 2024 verlaagd naar € 2 mln.

B71. 7-1 Vrijval deel budget omgevingsdiensten, VTH en dwangsommen
Op basis van een analyse van de verwachte besteding van lastenbudgetten blijkt dat er incidenteel een beperkt bedrag kan vrijvallen van het budget voor omgevingsdiensten, incidenten VTH en dwangsommen. De vrijval van € 0,9 mln komt ten gunste van het begrotingssaldo.

B72. 7-1 Vrijval deel budgetbijdrage DCMR
De kosten van het werkplan bij DCMR vallen in 2024 lager uit dan de eerder aangemaakte verplichting (reservering). Deze incidentele vrijval van € 0,3 mln komt ten gunste van het begrotingssaldo.

B73. 7-2 Teruggaaf exploitatiebudget t.b.v. investeringsbudget N207 Zuid
Voor het dekken van de kosten van de geluidswal van de Bentwoudlaan aan de kant van het Bentwoud is een bijdrage van € 0,3 mln vanuit het recreatiebudget beschikbaar gesteld. Hiervoor is in de Voorjaarsnota 2024 een kredietverhoging vastgesteld van de N207 Zuid (onderdeel PZI). Deze kredietverhoging wordt gedekt door een verlaging van het lastenbudget in 2024 die nu in deze Najaarsnota wordt verwerkt. Dekking ten gunste van het begrotingssaldo.

B74. 7-1 Herijking budget stortplaats DOP NOAP
Van het budget voor de stortplaats DOP NOAP wordt € 10.000 geraamd in 2025 in plaats van 2024.

Overzicht Bedrijfsvoering - Financiën en Organisatie
B75. 8-1 Mutaties bedrijfsvoering
Diverse lastenbudgetten binnen de bedrijfsvoering zijn geactualiseerd. Voor 2024 is € 0,7 mln aanvullend budget benodigd, met name ter dekking van software- en licentiekosten. Vanaf 2025 is een structurele vrijval van middelen geraamd, met name door lagere energielasten als gevolg van prijsdalingen.

B76. 8-1 Regeling voor vervroegde uittreding op grond van nieuwe CAO
Deze middelen worden ingezet voor de dekking van de CAO 2024 afspraken met betrekking tot de regeling voor vervroegde uittreding (RVU) .

B77. Herijking budget i.v.m. reëel ramen
Er is een beter inzicht ontstaan in de verwachte besteding van budgetten van het programma Informatietransitie. Dit heeft geleid tot het ramen van € 1 mln vanuit 2024 in 2025.

C1. Ontwikkelingen Meicirculaire 2024
Dit betreft de verwerking van de effecten vanuit de meicirculaire provinciefonds. In de lid GS-brief 'Effecten Meicirculaire 2024' van 5 juli is toegelicht dat in 2024 er € 28 mln aan hogere baten wordt ontvangen, waarvan € 24,4 mln aan decentralisatie-uitkeringen. De daarmee corresponderende lastenbudgetten zijn toegevoegd aan de ambities waar deze betrekking op hebben. In de jaren 2025-2028 is sprake van een afname van de algemene uitkering uit het provinciefonds. Jaarschijf 2029 is nieuw toegevoegd in de begroting.

C2. Rente mutaties leningenportefeuille
De rentelasten worden lager ingeschat omdat er geen noodzaak is tot het aantrekken van nieuwe leningen en de rentebaten zijn hoger omdat we hogere overtollige bedragen aanhouden bij schatkistbankieren.

C3. Prognose te betalen vennootschapsbelasting
Vanaf dit jaar is in de begroting een beperkt, structureel bedrag geraamd van € 16.000 voor de vennootschapsbelasting. De werkelijk te betalen belasting is afhankelijk van meerdere (fiscale) factoren.

C4. Aanvulling stelpost prijscompensatie 2024
In de Voorjaarsnota 2024 is € 164.000 ten laste van de stelpost prijscompensatie gebracht om de prijscompensatie te dekken van het provinciale aandeel in het samenwerkingsverband Zuid-Holland Bereikbaar. Omdat deze stelpost bij de originele begroting 2024 al volledig was toegekend aan de ambities, wordt dit nu aangevuld zodat de stelpost in 2024 niet langer negatief is maar een saldo heeft van nihil.

C5. Aanvulling stelpost looncompensatie 2024 i.v.m. nieuwe CAO
Tussen de vakbonden en de provincies is een nieuwe CAO afgesloten voor de periode 1 januari 2024 tot 1 juli 2025. De effecten van deze nieuwe CAO zijn verwerkt in deze Najaarsnota. Het saldo op de stelpost looncompensatie was niet toereikend om deze effecten volledig te dekken, waardoor € 2,5 mln ten laste van het begrotingssaldo is gebracht.

C6. Beperkte vrijval uit reserve Bodem, water en ondergrond
Uit de betreffende bestemmingsreserve valt € 0,1 mln vrij, omdat in de Jaarrekening 2023 ditzelfde bedrag per abuis ten laste van het begrotingssaldo was gebracht. Via deze vrijval wordt dit nu hersteld.

C7. Bijstelling budget vaste loonkosten 2024
Voor 2024 is incidenteel een deel van de relatieve schaalpositie afgeraamd omdat deze naar verwachting niet volledig noodzakelijk is binnen het totale kader arbeidscapaciteit. De relatieve schaalpositie is het verschil tussen de schaalpositie waarop de vaste loonkosten worden begroot en de daadwerkelijk schaalpositie van de medewerkers. Deze ruimte kan incidenteel worden ingezet voor arbeidscapaciteit.